زیارت پیاده امام حسین علیه السلام

از دانشنامه‌ی اسلامی


پیاده روى براى زیارت حضرت سیدالشهدا علیه السلام، ثواب بسیار دارد و مورد تاکید پیشوایان دین است. امام صادق‌ علیه السلام فرموده است: «من خرج من منزله یرید زیارة قبر الحسین بن على علیه السلام ان کان ماشیا کتبت له بکل خطوة حسنة و محا عنه سیئة...» هر کس به قصد زیارت امام حسين‌ علیه السلام پیاده از خانه‌اش خارج شود، خداوند در مقابل هر گام براى او حسنه‌اى مى‌نویسد و گناهى از او مى‌زداید.

معاویة بن وهب (از اصحاب امام صادق علیه السلام) مى‌گوید: خدمت آن حضرت رسیدم. در مصلاى خود در خانه‌اش نشسته بود و پس از نماز با خداوند راز و نیاز مى‌کرد. از جمله (در دعا نسبت به زائران قبر حسین‌ علیه السلام) مى‌گفت: «خداى زائران قبر حسین را بیامرز اینان که در این راه، پول خرج مى‌کنند، بدن هاى خود را در این راه در معرض قرار مى‌دهند... خدایا رحمت کن بر چهره‌هایى که آفتاب، رنگ آنها را تغییر داده، صورت هایى که متوجه قبر ابا عبدالله است، چشمهایى که در محبت ما اشک ‌مى‌ریزد... خدایا این جان ها و بدن ها را به تو مى‌سپارم تا کنار حوض کوثر به هم برسیم...».

این سنت زیارت پیاده، از زمان ائمه بوده و تاکنون نیز ادامه دارد و اجر بیشمارى براى‌ آن نقل شده است. فاضل دربندى مى‌نویسد: این پیاده بودن، یا به جهت فقیر بودن زائر است که نشان مى‌دهد این زیارت، برخاسته از شوق و محبت است یا به جهت آنست که‌ زائر، خود را در برابر سلطان اقلیم جوانمردى و خورشید سپهر عصمت و شهادت کوچک ‌مى‌شمارد و در راه او، رنج ‌سفر پیاده را بر خود هموار مى‌کند و هر دو ارزشمند است.

در عراق، از سالها پیش چنین رسم است که هیئت ها، دسته‌ها و کاروان هایى کوچک یا بزرگ در ایام خاصى از بصره، بغداد و عمدتا از نجف براى زیارت کربلا پیاده حرکت‌ مى‌کنند. به ویژه در ایام زیارتى خاص مثل نیمه شعبان، اول رجب، ایام عاشورا و اربعین بیشتر و پرشکوهتر است و اغلب، راه کنار ساحل فرات را انتخاب مى‌کنند که از نجف تا کربلا ۱۸ فرسنگ است و چند روز طول مى‌کشد.

در این کاروان هاى زیارتى پیاده، علماى ‌بزرگ هم شرکت مى‌کردند، همچون میرزاى نایینى، آیت الله کمپانى، سید محسن امین و بسیارى از علماى معاصر. در این مسیر، دیدار با عشایر و فعالیت هاى تبلیغى هم انجام ‌مى‌گرفت و شعارهایى هم مطرح مى‌شد و روضه‌خوانى برگزار مى‌گشت.

در ایام حکومت بعثی ها، این پیاده روی هاى پرشکوه، آن هم از طریق جاده غیررسمى ‌کنار فرات، رنگ مبارزه و مخالفت با رژیم عراق هم به خود مى‌گرفت و یک بار هم در ایام ‌اربعین حسینى در سال ۱۳۹۷ ق. به درگیری هاى سخت میان نیروهاى بعثى با انقلابیون ‌شیعه و کاروانهاى زیارتى در طول راه و در حرم ابا عبدالله الحسین‌ علیه السلام انجامید و کشته‌ها و مجروحان بسیارى داد و به‌ «اربعین خونین‌» معروف شد.

در کوى عشق، درد و بلا کم نمى‌شود * از باغ خلد، برگ و نوا کم نمى‌شود

تیغ شهادتست دل گرم را علاج * این تشنگى به آب بقاء کم نمى‌شود

قاصد، تسلى دل عاشق نمى‌دهد * شوق حرم به قبله نما، کم نمى‌شود

آنچه در راه طلب خسته نگردد هرگز * پاى پر آبله و بادیه پیماى من است

پانویس

  1. بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۲۸، المزار، شیخ مفید، ص ۳۰.
  2. همان، ص ۵۲ و ۸.
  3. اسرار الشهادة، فاضل دربندى، ص ۱۳۶، (چاپ سنگى).
  4. شرح مبسوط ماجرا در کتاب‌ «انتفاضة صفر الاسلامیه‌» از رعد الموسوى آمده است.
  5. کلیات صائب تبریزى، غزل ۱۵۲۳.

منابع

  • جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.